Η φαρμακευτική κάνναβη, είναι ένα ζήτημα χιλιοειπωμένο, το οποίο έχει πολλές φορές κινητοποιήσει και θετικά και αρνητικά σχόλια. Στην Κλίμακα και στο Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, την Τετάρτη 24/1 η Όλγα Θεοδωρικάκου και ο Κυριάκος Κατσαδώρος έκαναν εισήγηση με θέμα «Φαρμακευτική κάνναβη και ψυχική υγεία» σε ένα επιστημονικό – θεραπευτικό πλαίσιο. Παρακάτω ακολουθούν τα πιο σημαντικά σημεία της εισηγήσεώς τους.
Γενικά
Η κάνναβη είναι φυτό. Ευδοκιμεί πολύ εύκολα και χωρίς πολλές απαιτήσεις καλλιεργητικές σε εύκρατα κλίματα. Ίσως έχουν πολλοί ακούσει για τη διαφοροποίηση της κάνναβης indica και της κάνναβης sativa. Όπως προκύπτει από τη συστηματική βοτανική, στην πραγματικότητα μιλάμε για την κάνναβη sativa, το μοναδικό ταξινομικό είδος, που έχει όμως μια πολύ έντονη βιολογική πολυμορφία και διάφορα γνωρίσματα. Οι λόγοι της όποιας διαχώρισης είναι καθαρά εμπορικοί.
Οι ίνες του φυτού περιέχουν πάνω από τετρακόσιες χημικές ουσίες, από τις οποίες ξεχωρίζει μια πολύ μεγάλη οικογένεια ενώσεων που είναι τα κανναβινοειδή. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο ουσιών, φυσικών, ή συνθετικών που μιμούνται τις δράσεις των κανναβινοειδών που προέρχονται από το φυτό της κάνναβης.
Η τετραϋδροκανναβινόλη, είναι η ουσία της που έχει τα κύρια ψυχοδραστικά και ψυχομιμητικά συστατικά και γι’ αυτό θα δείτε ότι τα προϊόντα που κυκλοφορούν εμπορικά έχουν λιγότερο από 0,2% THS, πράγμα το οποίο σημαίνει πως δεν έχουν καμία ψυχοδραστική ιδιότητα.
Ιστορικά
Η κάνναβη είναι ένα φυτό το οποίο έχει «χρησιμοποιηθεί» από πάρα πολύ παλιά για θεραπευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και οι πρώτες αναφορές της γίνονται σε κινεζικά κείμενα, το 8.500 π.Χ
Οι φαρμακευτικές της ιδιότητες ωστόσο, περιγράφονται για πρώτη φορά σε ένα περσικό κείμενο το 600 π.Χ, ενώ οι περιγραφές συνεχίζονται σε Ηρόδοτο, Πλούταρχο, Γαληνό, Διοσκουρίδη, Δημόκριτο.
Επίσημα καταχωρείται για πρώτη φορά στη βρετανική φαρμακοποιία το 1845 σε μορφές βάμματος και εκχυλίσματος.
Στην Ελλάδα, το 1932, λόγω νομοθετικών αλλαγών και ρυθμίσεων απαγορεύεται ολοκληρωτικά η κάνναβη και ορίζεται ως «ναρκωτικό».
Ιατρικά
Μέσα στο σώμα μας έχουμε ένα σύστημα το οποίο μοιάζει με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα. Το ενδογενές κανναβινοειδές σύστημα συμμετέχει στην ενεργειακή ισορροπία, στο μεταβολισμό των λιπιδίων και της γλυκόζης, στην αντίληψη του πόνου, στη ρύθμιση της κίνησης, στη λειτουργία του ανοσοποιητικού και σε διαδικασίες γνωστικού τύπου, όπως είναι η μνήμη και η μάθηση.
Είναι σημαντικό να ειπωθεί εδώ πως οι συγκεκριμένες πληροφορίες προέρχονται από το ιατρικό πόρισμα που έκανε η επιτροπή του Υπουργείου Υγείας για τη γνωμοδότηση της χρήσης της φαρμακευτικής κάνναβης.
Φαίνεται λοιπόν ότι η ενεργοποίηση του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος μπορεί να συμβάλλει θετικά στη θεραπεία νόσων, όπως στη σκλήρυνση κατά πλάκας, τον πόνο, τον καρκίνο, το γλαύκωμα, τη μετατραυματική αγχώδη διαταραχή, τη σχιζοφρένεια, διαταραχές του γαστρεντερικού, την όρεξη και την επιληψία.
Από την άλλη, έχει συνδυαστεί αρνητικά με τη γυναικεία υπογονιμότητα, την παχυσαρκία, τα αγγειακά εγκεφαλικά επισόδεια.
Μελλοντικά, θεωρείται ότι υπάρχουν προοπτικές για τη θεραπεία του γλαυκώματος, της οστεοπόρωσης και του φαινομένου του εθισμού και της εξάρτησης.
Οι κύριες ανεπιθύμητες ενέργειες της κάνναβης είναι η καταστολή, η υπνηλία, η ενίσχυση της όρεξης, η γνωστική αποδιοργάνωση, η ταχυκαρδία και η υποθερμία. Ωστόσο, αξίζει εδώ να σκεφτούμε πως τα περισσότερα φάρμακα από τα πιο απλά παυσίπονα κιόλας, έχουν πολύ ισχυρότερες επιδράσεις…
Ψυχική υγεία
Η κάνναβη, μπορεί να δημιουργήσει ένα βραχύ ψυχωσικό επισόδειο, το οποίο όμως σύμφωνα με μελέτες αποδράμμει, αλλά και αυτό είναι πάλι ένα debate.
Σε διάφορες μελέτες η μακροχρόνια πορεία ατόμων που εμφάνισαν ένα τέτοιο επισόδειο (δηλαδή περίπου οχτώ χρόνια μετά), δείχνει ότι το 50% αυτών των ατόμων που δεν είχαν πριν ένα ψυχιατρικό ιστορικό, εμφανίζουν ψύχωση στο σχιζοφρενικό φάσμα και το ποσοστό αυτό αυξάνει σε 75% αν υπολογιστούν γενικά οι ψυχώσεις.
Η φαρμακευτική κάνναβη έχει συνολικά εγκριθεί σε 27 χώρες, εκ των οποίων οι είκοσι, ανήκουν στην Ευρώπη. Η Επιτροπή των Ειδικών του ΠΟΥ για την εξάρτηση από τα ναρκωτικά σε πολύ πρόσφατη έκθεση του 2017, αναφέρει τις θετικές ενδείξεις της κανναβιδιόλης σε μια σειρά ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ, το Πάρκινσον, της ψύχωσης, τον πόνο, τις αγχώδεις διαταραχές, την κατάθλιψη.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η κανναβιδιόλη παρά το μικρό αριθμό των μέχρι τώρα κλινικών μελετών έχει αναγνωρισμένες θεραπευτικές ιδιότητες. Η Ελλάδα είναι μια από τις τελευταίες χώρες της Ε.Ε που αποφάσισε να εκσυγχρονίσει κάπως τη νομοθεσία της για την ιατρική χρήση της κάνναβης.
Σε επίπεδο Ε.Ε ωστόσο, απουσιάζει ένα ενιαίο πλαίσιο, αλλά αναγνωρίζεται η ιατρική της χρήση σε περισσότερες από δεκατέσσερις χώρες, δηλαδή σε πάνω από τα μισά κράτη – μέλη.
Στις περισσότερες μάλιστα περιπτώσεις πρώτα αποποινικοποιήθηκε η ευφορική της χρήση και μετά αυτό «άνοιξε το δρόμο» για την ιατρική.
Τα ευρωπαϊκά δεδομένα
- Ενδεικτικά στην Ισπανία, προβλέπεται η ιατρική χρήση κάνναβης και η καλλιέργεια από ασθενείς, ενώ στην Καταλονία από το 2005 υπάρχει κρατικό πρόγραμμα που χορηγείται εισπνεόμενη, την ίδια στιγμή που ο καθένας μπορεί για προσωπική χρήση να έχει σπίτι του έως τέσσερα φυτά.
- Στην Ιταλία αφού πρώτα αποποινικοποιήθηκε η κατοχή και η χρήση, ακολούθησε το 2007 και η ιατρική χρήση. Από το ’14 συνταγογραφείται από γενικούς γιατρούς, ενώ το κόστος της καλύπτεται από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Από το ’15 αποφασίστηκε εξίσου η καλλιέργεια ιατρικής κάνναβης από το στρατό για ένα συγκεκριμένο αριθμό εγγεγραμμένων ασθενών, ώστε να μειωθεί η δαπάνη εισαγωγής.
- Στη Γερμανία οι ασθενείς, προβλέπεται από το 2005 να προμηθεύονται νόμιμα φαρμακευτικό σκεύασμα από την Ολλανδία, ενώ από το 2016 έχει επιτραπεί και η καλλιέργεια για προσωπική ιατρική χρήση.
- Στην Αγγλία κυκλοφορεί νόμιμα ένα συνθετικό σκεύασμα κάνναβης που παράγεται εκεί και καλύπτει 10.000 – 15.000 ασθενείς
- Στη Γαλλία είναι νόμιμη η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων κάνναβης με συνταγή γιατρού
- Στη Φιλανδία αντίστοιχα
- Στην Αυστρία επιτρέπεται μόνο στο κράτος η καλλιέργεια για ιατρικούς και ερευνητικούς σκοπούς (κρατικό μονοπώλιο)
- Ενώ στην Κροατία και τη Σλοβενία, αφού έγινε η αποποινικοποίηση, ακολούθησε και η νομιμοποίηση των κανναβοειδών φαρμάκων για ασθένειες.
Στην Ελλάδα, περιμένουμε άμεσα τη νομοθετική ρύθμιση για την καλλιέργεια της φαρμακευτικής κάνναβης.
Είναι σημαντικό επιστημονικά να προχωράμε.
ΠΗΓΗ: klimaka.org.gr
